'Wij zijn hét bewijs dat het hebben van een relatie en gezond kind als neef-en-nicht-zijnde wel kan'

Mieke en Steve zijn familie van elkaar; ze zijn neef en nicht. Door een familieruzie werd het contact tussen hun verbroken. Na elkaar negen jaar niet gezien of gesproken te hebben, kwamen de toen 17-jarige Mieke en 25-jarige Steve weer met elkaar in contact. Mieke had destijds een vriend en Steve was getrouwd. De twee werden verliefd op elkaar en besloten voor elkaar te gaan. Voor hen was dit een erg lastig besluit; door hun familiaire banden plegen zij incest.

Incest is nog steeds een erg groot taboe in Nederland. Mensen die incest plegen worden gezien als grote griezels, verliefd worden op een familielid is nonsens. Steve en Mieke zijn alles behalve griezels; ze zijn een jong, verliefd, maar bovenal een doodnormaal koppel. Het stel wil het incesttaboe het liefst doorbreken om hun lotgenoten te helpen: ‘’Ook al helpen we maar één iemand door ons verhaal te delen, we doen het graag’’.

De vaders van Mieke en Steve zijn broers. Het stel is deels samen opgegroeid, tot hun vaders ruzie kregen. Door deze ruzie werd het contact tussen de neef en nicht verbroken. ‘’We zijn allemaal onze eigen weg gegaan en hebben elkaar jaren niet gezien of gesproken. Ik herinner me niks meer van die tijd, omdat ik pas 8 jaar was’’, aldus Mieke, ‘’Steve is 8 jaar ouder, hij was dus 16 jaar toen we elkaar voor het laatst zagen. Hij herinnert zich onze speelafspraakjes van vroeger nog wel.’’

Negen jaar na de familieruzie kreeg de ondertussen 17-jarige Mieke een vriendschapsverzoek op Facebook: ‘’Het vriendschapsverzoek was gestuurd door Steves vader. Ik heb heel lang getwijfeld, maar uiteindelijk heb ik het verzoek geaccepteerd; ik wilde weer in contact komen met mijn familie. Toen Steve van zijn vader hoorde dat ik het vriendschapsverzoek had geaccepteerd, reageerde hij enthousiast. Hij besloot om mij ook een vriendschapsverzoek te sturen. Vanaf toen is alles eigenlijk een beetje gaan rollen.’’

Na een tijdje via Facebook contact te hebben gehad, volgde een familiereünie op een Belgisch festival. Hier zagen Mieke en Steve elkaar sinds negen jaar voor het eerst weer. Steve vertelt dat het geen liefde op het eerste gezicht was: ‘’Mieke had haar toenmalige vriend meegenomen naar het festival, ik was zelfs nog getrouwd. We hadden dus allebei nog een relatie toen we elkaar leerden kennen. We waren niet in één klap verliefd, we zijn naar elkaar toe gegroeid.’’

Het koppel sprak in augustus voor de eerste keer af en in februari kregen zij een relatie. In de maanden daartussen is er volgens Mieke veel gebeurd: ‘’In de kerstvakantie heb ik bij Steve en zijn vrouw gelogeerd. Omdat we de familieband weer wilden opbouwen, hebben we toen extra veel tijd samen doorgebracht. Na de vakantie miste ik Steve heel erg, hij miste mij ook. We begonnen gevoelens voor elkaar te krijgen die meer dan vriendschappelijk waren; we werden verliefd op elkaar.’’

In het begin probeerden Mieke en Steve hun gevoelens uit te schakelen. ‘’Mieke was mijn nicht, ik vond het niet kunnen’’, aldus Steve, ‘’ik dacht dat het wel over zou waaien.’’ Hun gevoelens voor elkaar werden steeds sterker. Dit spraken Mieke en Steve niet meteen naar elkaar uit: ‘’We waren beiden heel aftastend. We hadden een hele goede band; zo wisten we van elkaar dat het niet goed ging met onze toenmalige relaties. We praatten met elkaar over onze problemen, dit versterkte onze band. Stap voor stap kwamen we dichter bij elkaar.’’

Niet alleen het feit dat het stel familie van elkaar is maakte de situatie erg lastig. Mieke was pas 17 jaar toen ze verliefd werd op haar acht jaar oudere neef. Daarnaast hadden Mieke en Steve beiden een relatie toen ze verliefd op elkaar werden. Voordat ze met elkaar verder zouden gaan, wilde het stel hun toenmalige relaties beëindigen. Vooral voor Steve volgde een moeilijke periode; hij scheidde van een vrouw waar zijn hele familie ‘verzot’ op was.

Van een geheime relatie is nooit sprake geweest; het stel vond het erg belangrijk om eerlijk tegen hun omgeving te zijn. De familie van Mieke, en dan met name haar moeder, reageerde erg positief op het heugelijke liefdesnieuws: ‘’Toen ik mijn moeder vertelde dat ik mijn relatie had verbroken, vroeg ze meteen of ik verliefd was op Steve. Ze zei dat ik straalde als ik bij hem was, zelfs voor ik mijn verliefdheid zelf in de gaten had. En als ik niet bij Steve was, praatte ik de hele dag over hem.’’

De reactie van Steves familie was een stuk minder positief: ‘’Mijn oma vond dat ik er een potje van had gemaakt en mijn zus vertelde me dat ze Mieke nooit als schoonzus zou zien’’. Toen Mieke en Steve twee jaar een relatie hadden, overleed Steves moeder. Sindsdien heeft het koppel geen contact meer met Steves familie. Dit heeft onder andere met hun relatie te maken.

De vrienden van Mieke en Steve vonden het, net zoals Steves familie, ook erg lastig om hun relatie om te gaan. Sommige vrienden waren zelfs geshockeerd toen zij het nieuws te horen kregen. ‘’We wisten dat onze echte vrienden onze relatie uiteindelijk zouden accepteren, die vrienden wilden we daarom ook graag in ons leven houden,’’ aldus Steve, ‘’de mensen die het niet kunnen accepteren, zijn voor ons geen echte vrienden. Inmiddels hebben wij ook geen contact meer met de mensen die niet achter ons stonden.’’

Na een tijdje een fijne relatie te hebben gehad, zijn Mieke en Steve in het huwelijksbootje gestapt. In België is het neef-nichthuwelijk legaal, maar er zijn nog steeds een aantal landen waar trouwen met je volbloed neef of nicht niet mag: Bulgarije, Kroatië, Macedonië en China zijn hier voorbeelden van. In sommige Amerikaanse staten is trouwen met het neef-nichthuwelijk zelfs strafbaar.

Volgens Steve werd er door hun omgeving optimistisch op het huwelijk gereageerd: ‘’De mensen die we na de bekendmaking van onze relatie nog om ons heen hadden, waren erg blij voor ons. Zij konden, in tegenstelling tot veel oud-vrienden van ons, wel met ons huwelijk omgaan.’’

‘Wat nou als jullie uit elkaar gaan, hoe doe je dat dan op familiefeesten?’ Deze vraag heeft Mieke al vaak voorgeschoteld gekregen, maar voor ongemakkelijke familiemomenten is ze in ieder geval niet bang: ‘’Als wij onze relatie nou zouden verbreken, zouden we elkaar nooit meer op dat soort gelegenheden. Of we nou een stel waren geweest of niet, onze families hebben niet op zo’n manier contact met elkaar.’’ Volgens Steve zijn hun families niet zo hecht, zijn gezin al helemaal niet; iedereen is erg op zichzelf.

Ook al zijn Mieke en Steve van origine neef en nicht, zo zien ze elkaar al jaren niet meer. Mieke heeft haar man nooit als neef gezien, omdat ze zich niks meer van hem als neef herinnert. Voor Steve ligt dit iets anders: ‘’Ik herinner Mieke nog wel als mijn nichtje van vroeger, maar ondertussen voelt zij natuurlijk wel meer als echtgenote voor mij. Soms noemen we elkaar nog wel neef en nicht, maar dat doen we om elkaar te plagen.’’

In 2016 werd de liefdesbaby van Mieke en Steve geboren. Voordat het stel aan kinderen begon, hebben zij veel research gedaan. Ook hebben zij verschillende testen bij zichzelf laten afnemen. ‘’Een kind van niet-verwanten heeft vier procent kans op afwijkingen, als neef en nicht heeft je kind hier zeven procent kans op’’, zegt Steve, ‘’die drie extra procenten kan je ‘uitschakelen’ door testen af te nemen.’’

Door de bij zichzelf afgenomen testen was het stel niet bang om een kind met een afwijking te krijgen. Hun dierbaren hadden daar volgens Steve wel hun twijfels over: ‘’Iedereen had veel vragen over de gezondheid van en de risico’s voor het kind. We zijn daarom transparant geweest; we hebben ze verteld over onze aanpak, de afgenomen testen en de research.’’ De ondertussen driejarige dochter van het liefdeskoppel maakt het goed en is kern gezond.

Het koppel doet volgens Mieke veel om het taboe te doorbreken: ‘’We praten er vaak over. Het is belangrijk dat wij ‘ons taboe’ doorbreken, het taboe kan pas echt doorbroken worden als heel veel mensen erover praten. Hierdoor wordt het onderwerp veralgemeend en ‘normaler’. In het begin is een taboe geïsoleerd; niemand wil erover spreken, net zoals dit nu bij het incesttaboe is. Dit taboe wordt pas doorbroken als er veel mensen over spreken, wij kunnen dat niet alleen.’’

Door hun openheid kan Steve stellen in dezelfde situatie helpen: ‘’We kennen verschillende stellen die ook neef en nicht zijn, maar zij praten er niet graag over hun relatie. Ze komen naar ons toe om vragen te stellen; wij zijn voor hen hét levende bewijs dat het hebben van een relatie en een gezond kind als neef-en-nicht-zijnde wel kan.’’ Mieke geeft een voorbeeld van de tips die ze geven: ‘’Ben open en eerlijk over je relatie. Ga er ‘normaal’ mee om, maak het geen groter taboe door er geheimzinnig over te doen. Trek je niks aan van wat andere mensen vinden. Als jullie ervoor willen gaan, ga er dan vooral voor. Nog een belangrijke tip: ben ook transparant tegenover je omgeving. Als zij het hele verhaal kennen, dan zullen ze zien dat het hele incesttaboe wel meevalt. Wij weten dat veel neven en nichten eerlijk willen zijn over hun relatie, maar door het taboe de stap niet durven te zetten. Het verscheurt ze van binnen; ze willen wel, maar zijn bang voor de reacties. Dat vinden wij heel jammer.’’

Begrip voor de neven en nichten die niet over hun relatie durven te praten heeft het koppel zeker, maar toch vinden zij dat je de stap moet nemen. ‘’Wij wisten van te voren ook niet hoe onze familie ging reageren,’’ aldus Steve, mijn families reactie was slecht, de familie van Mieke was blij voor ons. Je gaat altijd negatieve reacties krijgen, maar je zal ook een heleboel positieve reacties krijgen. We spraken van te voren af dat we er voor zouden gaan, zonder achteraf spijt te krijgen als de reacties zouden tegenvallen. Wij hebben tegenwoordig bijna geen last meer van negatieve reacties. Als we die wel een krijgen, dan laten we die gewoon links liggen. Het ene oor erin, het andere oor eruit.’’

Steve was in het begin ook bang om alles kwijt te raken wat ze hadden, maar toch gingen ze ervoor: ‘’In het begin had ik dit heel erg. Ik was getrouwd, had een eigen huis, ik had mijn leven al helemaal opgebouwd en mijn toekomstplannen waren al uitgestippeld. Voor Mieke was dit anders; zij was nog maar 17 jaar toen wij iets kregen. Ik was, omdat Mieke minderjarig was, erg bang dat ze ons uit elkaar zouden halen. Gelukkig is dit niet gebeurd. We konden ons gevoel niet meer opkroppen, we moesten erover praten met onze naasten. We gingen ervoor en zagen wel waar het schip zou stranden.’’ Voor Mieke lag het iets anders: ‘’Ik moest nog aan mijn leven beginnen, ik had nog niks opgebouwd. Ik zat in de zesde klas van de middelbare school toen wij iets kregen, ik moest in mijn relatie met Steve gaan kiezen wat ik uiteindelijk wilde doen met mijn leven. Het moeilijkste voor mij was de breuk met mijn toenmalige vriend. Ik had wel veel vertrouwen in mijn relatie met Steve.’’

De toekomst van het incesttaboe ziet er volgens het stel een stuk rooskleuriger uit. Ze verwachten nog wel wat problemen, maar zien steeds meer acceptatie van hun mede-Belgen. ‘’Er wordt steeds meer over gepraat. Er is een erg groot verschil vergeleken met acht jaar geleden, toen wij aan ons avontuur begonnen’’, aldus Mieke, ‘’het feit dat wij familie zijn, is voor de meesten maar een klein detail. We worden veel meer als stel gezien.’’ Het incesttaboe heeft nog een hoop in te halen en is nog lang niet waar Mieke en Steve het hebben willen, maar het gaat de goede kant op.

Zou incest normaal moeten worden? Steve vertelt: ‘’Moeten is een groot woord. De mensen die het willen, moeten er zelf voor kunnen kiezen. Andere mensen moeten het maar accepteren; zij kunnen niet oordelen over jouw relatie. Of je nou iets hebt met een man of een vrouw, een blank of donker persoon, of een familielid; ik scheer het allemaal over één kam. Het is jouw keuze.’’